Bosansko akademsko društvo u Evropskoj uniji (BADEU), koje okuplja prevashodno građane širom Evrope porijeklom iz Bosne i Hercegovine, na adresu Ujedinjenih nacija su 17. aprila 2023. godine uputili inicijativu o proglašenju 29. augusta svjetskim danom međudržavnih dobrosusjedskih odnosa.
HISTORIJSKI DOKUMENT
Inače, ova inicijativa se bazira na Povelji bana Kulina koja je potpisana 29. augusta 1189. godine, a koja predstavlja “jedan od najstarijih evropskih pisanih instrumenata dobrosusjedstva, aktivnog i miroljubivog suživota i uzajamno pojačanog susjedskog prosperiteta naroda i nacija”.
– Povelja Kulina bana, historijski dokument iz Bosne, služi kao primjer važnosti dobrosusjedstva. Ovaj dokument ocrtava sporazum između (srednjovjekovnog moćnog kraljevstva) Bosne i Dubrovačke Republike (nezavisne države republičkog tipa) kojim su utvrđeni uslovi njihovog ekonomskog i političkog odnosa, slobode kretanja i slobode uključujući trgovinske sporazume i diplomatske protokole. Povelja Kulina bana rani je primjer međunarodnog sporazuma između dvije suverene države, stoji u pismu.
Iz BADEU dodaju i to da je riječ o jednim od najranijih primjera pisanih dokumenata međunarodnog prava u postantičkoj Evropi, te se često navodi kao primjer duge historije multikulturalizma i tolerancije u zemlji.
– Načela povelje Kulina bana – suverena jednakost među državama, nemiješanje, pravo na međunarodno poštovanje, načelo pacifičkog ponašanja, slobode (ograničene, ali za to vrijeme revolucionarne), vjerska tolerancija i zaštita imovinskih prava – slična su onima koji se podržavaju u Povelji UN-a i dalje ojačana kasnijom Univerzalnom poveljom o ljudskim pravima iz 1948, objasnili su.
Činjenica da je Povelja Kulina bana svojim proglašenjem i trajnom primjenom ostavila dubok pečat u društvenim i političkim tkivima Bosne i njene regije, unapređujući dobrosusjedstvo, potvrđena je još jednom fundamentalnom historijskom pretpostavkom Evrope.
– Bosna je bila jedina evropska kršćanska država koja je primila Jevreje kada je počeo njihov tragični egzodus iz Evrope (imperijalna Španija) krajem 15. i početkom 16. stoljeća. I dan-danas, bosanska prijestolnica Sarajevo čuva original jedne od najsvetijih jevrejskih knjiga – Hagade. Ovaj grad – dom kršćana svih denominacija, Roma i Sinta, kao i muslimana sunita i šiita, drži drugo najveće jevrejsko groblje u Evropi – dokaz kohabitacije, tolerancije i razumijevanja koje treba potporu svom modelu, ističe se u pismu.
Zbog svgea navedenoga, iz BADEU smatraju da bi proglašenje 29. augusta Međunarodnim danom dobrusjedstva među državama dodatno ojačalo principe UN-a.
BAŠTINA BOSNE
– Nepotrebno je reći da se Preambula Povelje Ujedinjenih naroda, a prije svega njen član 74, odnosi na odlučnost čovječanstva “da prakticira toleranciju i živi zajedno u miru jedni s drugima kao dobri susjedi”. Njega kao vodeći princip priznaju svi civilizirani narodi i svaka od država članica UN-a. Osim toga, vaše pozitivno rješenje našeg prijedloga također bi poslužilo kao svjedočanstvo o kulturnoj baštini Bosne i njenoj dugoj historiji promoviranja vrijednosti kao što su dijalog, poštovanje, jednakost, kao i nacionalna etnička vjerska i bihevioristička tolerancija, zaključili su u pismu članovi BADEU.
BHDINFODESK
