Samo u zadnjih petnaest dana došlo je do frontalnog oružanog sukoba na kinesko-indijskoj granici između kineske Narodnooslobodilačke armije i indijske vojske tokom kojeg je ubijeno 20 indijskih vojnika, dok je 140 ranjeno; pred našim očima je započet novi proksi rat u Libiji između dojučerašnjih NATO saveznika, Francuske i Turske, čiji svakako zategnuti odnosi hrle ka potpunom rasulu; sinoć su Houthi pobunjenici iz Jemena bombardovali Rijad i druge vodeće saudijske gradove; izraelsko ratno vazduhoplovstvo bombarduje iranske vojne položaje u Siriji u trenutku pisanja ovog statusa; turska vojska je prije šest dana pokrenula veliku vojnu ofanzivu u iračkom Kurdistanu; u Mijanmaru je nastupila potpuna humanitarna katastrofa uslijed eskalacije rata između vladinih snaga i Rakhine pobunjenika; Afganistan je proživio svoju najkrvaviju sedmicu u posljednjih devetnaest godina, tj. od američke invazije i svrgavanja Talibana; u subotu je predsjednik Egipta, Abdel Fatah El-Sisi, zaprijetio da će vojno intervenisati u Libiji ako jedinice međunarodno priznate vlade zauzmu grad Sirte, što je zvanični Tripoli okarakterisao kao objavu rata; Tajvan je proglasio stanje opšte vojne pripravnosti drugog stepena po prvi puta u svojoj istoriji uslijed kineskih vojnih aktivnosti na Južnom kineskom moru; Peking i Jakarta se punih pet dana šicaju diplomatskim notama uslijed povećanih tenzija između ove dvije zemlje; Indija je jutros protjerala desetine pakistanskih diplomata zbog navodne špijunaže, uz žestoko negodovanje Islamabada koji uveliko zvecka oružjem; indijske snage su oborile desetine pakistanskih vojnih dronova u Kašmiru u posljednja dva dana; Trump je najavio povlačenje nekoliko hiljada američkih trupa iz Njemačke s ciljem njihovog prebacivanja u Poljsku, odnosno u blizinu poljsko-ruske granice; Japan je usmjerio 75% svojih balističkih kapaciteta prema granici sa Kinom – prvi puta nakon Drugog svjetskog rata…
Sve navedeno se dešava uporedo sa masovnim i nezapamćenim protestima protiv rasizma širom Zapadne Evrope i Sjedinjenih Država koji se najbolje mogu opisati kao heterogeno “rađanje naroda”, nastavši na krilima Black Lives Matter pokreta nakon ubistva George Floyda. Ruše se spomenici i nacionalni simboli, dovode se u pitanje nacionalni mitovi te sami istorijski i kulturološki temelji zapadne civilizacije kao takve tako što ih problematizuju i odbacuju sami njeni građani, neovisno o rasnoj, klasnoj, polnoj i konfesionalnoj pripadnosti. Sjedinjene Države se ljuljaju pod težinom sopstvenog istorijskog naslijeđa i njegovih proturječnosti: pojedini guverneri se javno pozivaju na državnost svojih saveznih država, savezna vlast kao oličenje trampizma nije u stanju predstavljati kohezivni faktor i po prvi puta nakon tamošnjeg građanskog rata javni politički leksikon iskazuje pojmove poput “disolucija” i “nezavisnost”. Trampova reakcija na unutrašnja previranja, koja nisu šala i koja predstavljaju najnoviji pojavni oblik tekuće, najozbiljnije američke političke i društvene krize u posljednjih 150 godina, povećan je stepen izolacionizma – najveći još od Drugog svjetskog rata. Trump je čak povukao Sjedinjene Država iz Svjetske zdravstvene organizacije – čin utkan svakojakim simbolizmom, da bi tokom prošlosedmičnog govora na skupu vojnih kadeta na Westpointu decidno i nedvosmisleno rekao da Amerika neće više vojno intervenisati u dalekim zemljama. To su riječi od ogromnog značaja koje podvrđuju tezu da se NATO našao na velikom udaru od strane sopstvenih činilaca te da njegova opstojnost više nije zagarantovana – nešto što se moglo naslutiti još u novembru 2019. kada je francuski predsjednik Macron izjavio da je alijansa doživjela moždanu smrt, da bi mjesec dana kasnije na NATO samitu u Londonu problematizovao peto poglavlje ugovora alijanse koje propisuje da je napad na jednu članicu napad na sve članice; Evropska unija pokazuje sve inicijalne znakove urušavanja kakvi su se mogli vidjeti u Jugoslaviji osamdesetih godina prošloga vijeka, dok se suočava sa neprestanom migrantskom krizom koja ne jenjava, kao i zbog drugih unutrašnjih proturječnosti staroga kontinenta punog animoziteta i nesuglasica. Uz sve to, svijet se rva sa pandemijom Covid-19 koja je do sada odnijela pola miliona života, a čije trajne posljedice po zdravlje oboljelih još uvijek ne možemo sa sigurnošću znati i koja je devastirala svjetsku ekonomiju te, prema zvaničnim podacima Svjetske banke, oborila svjetsku proizvodnju na nivo iz 1870. godine! Naime, Međunarodna organizacija rada pri Ujedinjenim nacijama je u svom izvještaju od prije deset dana navela da je više od milijardu i po ljudi ostalo bez posla tokom prva četiri mjeseca pandemije, dok je ekspert Međunarodnog monetarnog fonda, Gita Gopinath, naglasila da bi ekonomska kriza mogla svjetski društveni proizvod umanjiti za devet biliona dolara, što je devet hiljada milijardi dolara! Drugim riječima, čeka nas ekonomska kriza koja će u najboljem slučaju biti u ravni svjetske ekonomske krize iz 2008. godine, vrlo vjerovatno može dostići nivo Velike depresije, a u najgorem slučaju će čovječanstvo vratiti na fabričke postavke.
Valja takođe napomenuti da pored populističkog i narcisoidnog Trumpa, koji dokida institucije i vladavinu prava, a koji će najvjerovatnije osvojiti drugi mandat u novembru ili pak, putem Twittera, pozvati svoje pristaše da se dignu na oružje ako kojim slučajem izgubi izbore, svijetom vladaju sljedeće kreature: na čelu Velike Britanije je Trumpova lošija kopija, Boris Johnson, koji je zajedno sa Nigel Farageom bio rodonačelnik diletantskog, digitalnog populizma. Rusijom vlada novovizantijski imperator, Vladimir Putin, koji je prije dva dana nagovijestio promjenu ustava po kojem će moći vladati do 2032. Ionako autokratska Kina u šapi je psihopate, Xi Jipinga, koji potpuno odstupa od tradicionalnog kineskog izolacionizma te uveliko pokazuje strahobalnu agresivnost koja mene lično plaši. Turskom vlada mračni despot sa Bosfora, Recep Tajib Erdogan, koji je umislio da je Mehmed II Osvajač, šlihtajući se svakom reakcionarnom, sunitskom islamističkom pokretu od Kavkaza do Sjeverne Afrike. Petom svjetskom ekonomijom, Brazilom, vlada neskriveni fašista i nekadašnji visokorangirani oficir tamošnje vojne hunte, Jair Balsonaro, koji brazilskim senatorkama prijeti silovanjem, zalaže se za upotrebu torture i rukovodi paravojskama koje maltretiraju i ubijaju manjinske grupe. Izraelom vlada slatkorječivi desničar, Benjamin Netanyahu, koji pokazuje sve znakove mesijanskog kompleksa od kojeg može bolovati samo onaj koji vjeruje da ispunjava dijabolična biblijska proročanstva. Evropsku uniju u pat poziciji drži Višegradska grupa desničarskih poludiktatura, na čelu sa Mađarskom koju predvodi manijakalni neokrižar, premijer Viktor Orban. Na vlasti u Indiji je ortodoksni fašista, Narenda Modi, čiji govori neodoljivo podsjećaju na Adolfa Hitlera. Francuskom vlada unjkavi i slabašni bankarski ćata, Emmanuel Macron, kojeg na povocu drži krupni kapital, a koji vlada tako što pokušava žonglirati prohtjeve bankarskog sektora, ekstremne desnice i svoje učiteljice-supruge. Jedini preostali političar staroga kova, Angela Merkel, koja pri tom vlada najmoćnijom evropskom ekonomijom i koja uistinu predstavlja ljepilo koje drži Evropsku Uniju na okupu približava se kraju svoje vladavine i niko ne zna ko će je naslijediti niti može pretpostaviti šta se može očekivati od Njemačke zahvaćene ogromnom ekonomskom krizom – istorija nas, nažalost, uči da je odgovor najčešće: ništa dobro!
Dakle, ovdje je riječ o vodećim svjetskim državama – onim koje bi trebale predvoditi post-kovidsku stvarnost. No, kada se mikroskopskom preciznošću zagledate u političke i društvene realnosti manje utjecajnih zemalja širom svijeta shvatićete da je stanje umnogome strašnije. Od Filipina, na kojim čeličnom rukom vlada monstruozni Rodrigo Duterte koji je stekao svjetsku “slavu” vansudskim smaknućima ovisnika i sitnih dilera, preko Japana čiji je premijer, Shinzo Abe, poznati ultranacionalista i istorijski revizionista, pa sve do Poljske u kojoj ksenofobna Zjednoczona Prawica ima parlamentarnu većinu ili pak Vučićeve Srbije koja je danas zona jednoumnog, partokratskog sumraka. Ovdje, naravno, isključivo navodim zemlje koje imaju kakvu-takvu demokratsku i parlamentarnu tradiciju. Nipošto se ne smiju zaboraviti najbizarnije zemlje svijeta poput Sjeverne Koreje, koja predstavlja najveći koncentracioni logor u istoriji čovječanstva, Turkmenistana čiji predsjednik, Gurbanguly Berdimuhamedow, troši javni novac kako bi obarao kojekakve Guinnessove svjetske rekorde a uporedo puni zatvore univerzitetskim profesorima ili pak Saudijske Arabije čija obijesna monarhija satarom kasapi disidentske novinare po svojim diplomatskim predstavništvima, dok u domovini sprovodi zloćudnu i anticivilizacijsku teokratiju, uporedo i bestijalno bombardujući jemensku sirotinju.
Zaista me strah da se jednoga jutra ne probudimo u Handmaid’s Tale.
Autor: Denis Švrakić
